Bipolaire stoornis

In het verleden stond deze stoornis beter bekend als manische depressie. De stoornis veroorzaakt ongewone, sterke wisselingen in stemming, emotie, gedachten, slaapbehoefte, energie- en activiteitenniveau en heeft invloed op de uitvoering van dagelijkse taken zoals: op tijd uit bed komen en boodschappen doen.
Ongeveer 1% van de bevolking leidt aan een vorm van bipolaire stoornis.

Oorzaken
De bipolaire stoornis vindt zijn oorzaak voornamelijk in de genen, aanzienlijk meer dan de andere varianten van depressie. Kinderen van ouders met een bipolaire stoornis hebben een grotere gevoeligheid om deze zelf te ontwikkelen dan kinderen van ouders die geen bipolaire stoornis hebben.
Verder doet vermoeden dat omgevingsfactoren eveneens een rol spelen in de ontwikkeling van de stoornis. Maar evenals bij depressie staat het onderzoek hiernaar nog in de kinderschoenen.
Stress en burnout kunnen de gevoeligheid voor de stoornis vergroten.

Soorten en symptomen
Er bestaan vier subtypen:

• Bipolaire stoornis type I.Deze wordt gedefinieerd door verschillende perioden of episodes van manie of sterke ‘mood swings’ van tenminste een week. Dit wordt afgewisseld door neerslachtige depressieve episodes van tenminste twee weken. In sommige gevallen zijn de manische symptomen zo ernstig dat de patiënt in het ziekenhuis opgenomen moet worden.
• Bipolaire stoornis type II. Dit type kent eveneens afwisselende manische en depressieve periodes, maar geen heftige of extreme episodes van manie en / of stemmingswisselingen.
• Bipolaire stoornis niet anders omschreven (BP-NOS). Dit type wordt vastgesteld wanneer de symptomen niet voldoen aan de criteria van bovenstaande typen, maar die wel abnormaal gedrag veroorzaken.
• Cyclothyme stoornis is een bipolaire stemmingswisselingsstoornis, relatief licht van aard, maar die voor een langere tijd aanhoudt. Mensen met deze stoornis hebben episodes van hypomanie en een milde vorm van depressie die tenminste twee jaar aanhouden. Ook hiervoor geldt dat de symptomen niet voldaan aan de criteria van andere vormen van de stoornis.

Een vijfde variant is de rapid-cycling bipolaire stoornis. Een persoon met deze variant kent vier of meer episodes van ernstige depressie, manie, hypomanie en ‘mood swings’ binnen  een jaar. Vaak ontwikkelen mensen de stoornis op vroege leeftijd, rond het vierde levensjaar en het komt vaker bij vrouwen voor dan bij mannen.

Behandeling
Bipolaire stoornis kan niet worden genezen, maar wel effectief worden behandeld met bijvoorbeeld psychotherapie. Zo kunnen patiënten leren om meer controle te krijgen over de stemmingswisselingen en andere symptomen. Verder is het belangrijk om de stoornis te behandelen met medicatie. Er bestaan er diverse medicatie soorten die kunnen worden voorgeschreven door een arts of psychiater, zoals stemmingsstabilisatoren: lithium, carbamazepine en valproïnezuur. Ook worden antidepressiva en antipsychotica voorgeschreven.